Δεν μπορεί κανείς παρά να παραδεχτεί πως η Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, μνημείο που ανήκει στη λίστα της UNESCO από το 2007, είναι ένας από τους ισχυρότερους πόλους έλξης για τους επισκέπτες του νησιού – μαζί βέβαια, με τις σμαραγδένιες θάλασσες και την καταπράσινη φύση.
Στενά δρομάκια, τα καντούνια, όπως ονομάζονται, διατηρώντας τη λατινογενή ονομασία, ψηλά, διώροφα κτήρια με κεραμίδια στη σκεπή, παλιές εκκλησίες με περίτεχνα καμπαναριά και αγιογραφίες σπουδαίας αξίας, αλλά και αρκετά μουσεία, κερδίζουν το ενδιαφέρον όσων επιλέγουν την Παλιά Πόλη για τις βόλτες τους – μία δεν είναι σίγουρα αρκετή!
Το Καμπιέλο είναι η παλαιότερη συνοικία, με τα πολύ στενά σοκάκια, ενώ τα ψηλά κτίρια είναι δυτικού τύπου, χτισμένα από πέτρα, το ένα δίπλα στο άλλο, με κεραμίδια χειροποίητα και περίτεχνα μπαλκόνια.
Αν έχετε στο νου σας την χαρακτηριστική εικόνα της παλιάς Κέρκυρας με τις μπουγάδες απλωμένες από το ένα σπίτι στο άλλο, μέσα στα καντούνια, να είστε βέβαιοι πως δεν πρόκειται για εικόνα του παρελθόντος, αλλά του ζωντανού παρόντος της πόλης!
Η Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, κατά κάποιον τρόπο «οριοθετείται» από τα δύο φρούρια: Το Παλιό Φρούριο, στη βορειοανατολική άκρη και το Νέο Φρούριο, στην νότια. Και τα δυο διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση και μεταδίδουν στον επισκέπτη την ατμόσφαιρα της εποχής τους, μέσα από έργα που πλέον χαρακτηρίζονται μνημεία. Αφιερώστε χρόνο και περιηγηθείτε ανάμεσα στις παλιές πολεμίστρες, τους ιερούς ναούς, τους πυργίσκους…
Σήμερα, και οι δύο αυτοί χώροι αξιοποιούνται πολιτιστικά, με διάφορες εκδηλώσεις, οπότε έχετε κατά νου, πως δεν πρόκειται για δύο απλώς «μνημειακούς» χώρους, αλλά για απόλυτα ενταγμένους στην σύγχρονη ζωή της πόλης.
Η βόλτα στην Παλιά Πόλη ξεκινά παραδοσιακά από τη Σπιανάδα, τη μεγαλύτερη πλατεία των Βαλκανίων, με το πράσινο, αλλά και τα δεκάδες μνημεία.
Στην μια γωνία της βρίσκεται το Παλιό Φρούριο, αμέσως μετά το Μποσκέτο, ένα πανέμορφο αλσύλλιο πάνω από τη θάλασσα και αμέσως μετά τα εντυπωσιακά Ανάκτορα. Δεν μπορεί η περιήγηση στην Παλιά Πόλη της Κέρκυρας να είναι πλήρης αν δεν περιλαμβάνει μια λεπτομερή επίσκεψη στο κτήριο αυτό, με τις πολλές χρήσεις και την σπουδαία ιστορία.
Χτίστηκε από πέτρα Μάλτας (τούφο) μεταξύ 1819 – 1824, επί του Άγγλου Αρμοστή Θωμά Μέιτλαντ και αφιερώθηκε στους Αγίους Μιχαήλ και Γεώργιο, καθώς υπήρξε η έδρα του ομώνυμου θρησκευτικού τάγματος.
Μετά την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα (1864), η βασιλική οικογένεια χρησιμοποίησε τα Ανάκτορα ως κατοικία, ενώ σήμερα εκεί στεγάζεται το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης. Το κεντρικό τμήμα πάνω από το γείσο κοσμείται με έργα του Κερκυραίου γλύπτη Προσαλένδη: ανάγλυφες παραστάσεις των επτά νησιών του Ιονίου, ενώ στη μέση βλέπει κανείς το κέρας της Αμάλθειας, που θεωρείται αγγλικό σύμβολο.
Ο εσωτερικός διάκοσμος των Ανακτόρων είναι επίσης εντυπωσιακός, με μπρούτζο και μάρμαρο να κυριαρχούν, ενώ ο τρούλος φωτισμού, που βρίσκεται στο κέντρο, επιτρέπει σε άπλετο ηλιακό φώς να λούζει το χώρο.
Μπροστά στα Ανάκτορα βρίσκεται ο ανδριάντας του Άγγλου αρμοστή Φρέντερικ Άνταμ, που έχει μείνει στην ιστορία ως εκείνος που έφερε νερό στην πόλη της Κέρκυρας.
Ήταν μάλιστα παντρεμένος με την Κερκυραία Νίνα Παλατιανού, και θεωρήθηκε ότι αγάπησε το νησί σαν να ήταν πατρίδα του. Στο πλάι και πίσω μέρος των Ανακτόρων, με άπλετη θέα στη θάλασσα βρίσκεται ένας πανέμορφος κήπος, όπου λειτουργεί και ένα μικρό café για τους επισκέπτες: Μην παραλείψετε να το επισκεφθείτε για να χαλαρώσετε στο γαλήνιο περιβάλλον.
Η πρώτη αίσθηση που δημιουργείται στους επισκέπτες όταν μαθαίνουν για το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης της Κέρκυρας είναι απορία, για το πώς η Ασία σχετίζεται με το νησί. Αφορμή για την ίδρυσή του, το 1928, ήταν η δωρεά της σινοϊαπωνικής συλλογής του Γρηγορίου Μάνου.
Σήμερα το μοναδικό αυτό μουσείο περιλαμβάνει στις συλλογές του περίπου 15.000 αντικείμενα ασιατικής τέχνης, της Άπω Ανατολής και της Ινδίας, ενώ σπάνια έργα του παρουσιάζονται συχνά σε διεθνείς εκθέσεις. Η συλλογή συνεχώς εμπλουτίζεται και σήμερα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μουσειακές συλλογές της Ελλάδας.
Αμέσως μετά την Σπιανάδα και πριν στρίψετε πιο «μέσα» στα καντούνια της Παλιάς Πόλης, βρίσκεται το Λιστόν. Είναι ο πιο διάσημος πεζόδρομος της Κέρκυρας και συγκεντρώνει τη ζωή της πόλης εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Τα παλιά αρχοντικά που σχηματίζουν μεγάλες καμάρες, αψίδες, στο τελευταίο τους πάτωμα, είναι το σήμα κατατεθέν, όπως και τα μεγάλα φανάρια.
Στις καμάρες των σπιτιών, που οι Κερκυραίοι τις λένε «βόλτες», στεγάζονται οι πιο «in» καφετέριες και εστιατόρια της Κέρκυρας. Στο Λιστόν γίνεται και η περίφημη περιφορά των Επιταφίων τη Μεγάλη Παρασκευή, ένα από τα παραδοσιακά έθιμα του Κερκυραϊκού Πάσχα.
Όσον αφορά την «περίεργη» ονομασία, προς το παρόν δεν έχει επιβεβαιωθεί από πού προέρχεται, αν και κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν πως Λιστόν σημαίνει on list, δηλαδή «στη λίστα», στο Libro d’ Oro όπου ήταν γραμμένα τα ονόματα των ευγενών και των αριστοκρατών της Κέρκυρας, και οι οποίοι μόνο είχαν το δικαίωμα να απολαμβάνουν τη βόλτα τους στον πεζόδρομο αυτό.
Στη βενετσιάνικη διάλεκτο όμως, «lista» σημαίνει «φαρδύς και ίσιος δρόμος περιπάτου», ενώ «Λιστόν» συναντάμε και σε άλλες ενετικές πόλεις, όπως για παράδειγμα στην Bενετία.
Μπαίνοντας στα στενά καντούνια της Παλιάς Πόλης, δεν ξέρει κανείς πού να πρωτοκοιτάξει. Τα εντυπωσιακά ψηλά και πολύχρωμα κτήρια, με τα κεραμίδια, τις καμινάδες, τις απλωμένες μπουγάδες πάνω από τα κεφάλια των περαστικών, οι εκκλησίες…
Το πιο παλιό κτήριο της Κέρκυρας πιστεύεται πως είναι εκείνο στον αριθμό 18 της οδού Φιλελλήνων. Χρονολογείται του 1497, ενώ κατά τη λαϊκή παράδοση, το μπαλκόνι του είναι ίδιο με εκείνο της Ιουλιέτας, όπου σκαρφάλωνε ο ερωτευμένος Ρωμαίος. Το Δημαρχείο της Πόλης είναι επίσης εντυπωσιακό και βρίσκεται σε μια από τις πλατείες που σχηματίζουν τα στενά καντούνια, δίπλα στην παλιά καθολική μητρόπολη του Σαν Τζιάκομο (Άγιος Ιάκωβος).
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1663 από τους Ενετούς σε έκδηλο αναγεννησιακό ύφος, με σκαλιστά τοιχώματα. Κοσμείται από πλήθος γλυπτών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η προτομή του Ενετού ναυάρχου Μοροζίνι, που συνοδεύεται από τέσσερα παιδιά, που απεικονίζουν τις αρετές του. Η πρώτη λειτουργία του κτηρίου ήταν να στεγάζει την «Στοά των Ευγενών», κυρίως των αξιωματικών του ενετικού στόλου, ενώ το 1720 μετατράπηκε σε ένα από τα πλέον φημισμένα θέατρα του ελλαδικού χώρου, που ονομάστηκε «Σαν Τζάκομο», λόγω της γειτονικής εκκλησίας. Ως Δημαρχείο λειτουργεί αδιαλείπτως από το 1903.
Η καθολική μητρόπολη του Σαν Τζάκομο είναι ένα από τα ομορφότερα αρχιτεκτονικά δημιουργήματα που συναντά κανείς στα καντούνια της Κέρκυρας. Κατασκευάστηκε τον 16ο αιώνα και ανοικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1970, καθώς υπέστη σοβαρές ζημιές από τους βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Λέγεται και Duomo, κατά τη συνήθεια των Καθολικών και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιάκωβο και στον Άγιο Χριστόφορο.
Είναι μονόκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική, με τρία πλευρικά παρεκκλήσια σε κάθε πλευρά, ενώ το ιερό του ναού είναι πολυγωνικό και μεγάλου μεγέθους. Η πρόσοψή του θυμίζει κατά πολύ ναούς της Ιταλίας και ειδικά της Βενετίας, με την τυπική μπαρόκ καμπύλη στο αέτωμα, το γοτθικό πύργο και το ψηλό καμπαναριό. Στην εκκλησία αυτή μπορείτε να δείτε πολλά κειμήλια της εκκλησιαστικής τέχνης, όπως ο Εσταυρωμένος στο Άγιο Βήμα και η βυζαντινή εικόνα της Παναγίας της υγείας.
Περνώντας από το παλιό κτήριο της Ιονικής Τράπεζας, μπείτε να δείτε μια σπουδαία συλλογή νομισμάτων, καθώς από το 1981 στεγάζεται εκεί το Μουσείο Χαρτονομισμάτων, που θεωρείται σήμερα ένα από τα καλύτερα στον κόσμο στο είδος του. Στα σπανιότερα εκθέματα του Μουσείου Χαρτονομισμάτων συγκαταλέγονται ενοριακά χαρτονομίσματα από την εποχή της Τουρκοκρατίας, ένα κινέζικο χαρτονόμισμα του 1.300 μ.Χ αλλά και τα προσχέδια του πρώτου ελληνικού νομίσματος, που ήταν σχέδια του Κερκυραίου γλύπτη Μιχαήλ Αξελού.
Στην πλατεία του κτηρίου της Ιονικής βρίσκονται και δυο από τις πιο παλιές εκκλησίες της Παλιάς Πόλης, ο Άγιος Ιωάννης και η Παναγία των Ξένων. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη με το ψηλό καμπαναριό είναι ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής με εξωνάρθηκα και φιλοξενεί αρκετά θρησκευτικά κειμήλια και εικόνες του Τζάνε και του Χρυσολωρά, δύο από τους πιο σπουδαίους Κερκυραίους καλλιτέχνες, ενώ ο θόλος είναι έργο του Σπεράντζα (1773).
Ήταν ιδιόκτητος ναός, μερικών από τις πιο αριστοκρατικές οικογένειες της Κέρκυρας όπως των οικογενειών Βούλγαρη, Θεοτόκη, Καποδίστρια και Πολυλά. Το τέμπλο είναι από κερκυραϊκό μάρμαρο, ενώ στη λάρνακα του ναού φυλάσσονται λείψανα του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου και του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού. Μεταξύ του πλήθους των Κερκυραίων όλων των δογμάτων που εκκλησιαζόταν στον Άγιο Ιωάννη στην Παλιά Πόλη λέγεται πως ήταν ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Ιάκωβος Πολυλάς και ο συνθέτης του Εθνικού μας Ύμνου Νικόλαος Μάντζαρος, ενώ ως ιερέας λειτούργησε ο Νικηφόρος Θεοτόκης.
Στον Άγιο Ιωάννη στην Παλιά Πόλη υπάρχει και εκκλησιαστικό μουσείο, όπου μπορείτε να δείτε την ιερατική στολή και τον επιστήθιο σταυρό του Νικηφόρου Θεοτόκη, μεταξύ άλλων εκθεμάτων.
Δίπλα ακριβώς βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας των Ξένων, όπως είναι γνωστή στην Κέρκυρα, που είναι αφιερωμένη στην Παναγία Φανερωμένη. Χτίστηκε την εποχή που η ηπειρωτική Ελλάδα ήταν τουρκοκρατούμενη και χριστιανοί πρόσφυγες αναζητούσαν καταφύγιο στα νησιά. Ιδρύθηκε από έναν σπουδαίο ιερομόναχο, τον Νικόδημο Κολήτζα, με σκοπό να αποτελέσει ένα πνευματικό κέντρο και μια εστία θαλπωρής για τους νεοφερμένους, που για τους ντόπιους ήταν «ξένοι».
Το 1689 η εκκλησία είχε ολοκληρωθεί και έκτοτε λειτουργεί αδιαλείπτως. Από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες που φιλοξενούνται στον ναό, που δεν φέρει τοιχογραφίες, είναι εκείνη της Ρίζας Ιεσσαί, όπου φαίνονται οι προφήτες με τις αντίστοιχες ρήσεις τους σχετικά με την έλευση του Μεσσία. Μια από τις εικονογραφίες στις Θύρες του Τέμπλου δείχνει τους 19 Πατέρες της Εκκλησίας, δέκα της Ανατολής και εννέα της Δύσης, και θεωρείται μοναδική.
Το Μεγάλο Σάββατο στις 6:00 το πρωί στην Παναγία των Ξένων τελείται αναπαράσταση του σεισμού που περιγράφεται στο Ιερό Ευαγγέλιο, σαν επακόλουθο-θριαμβικό γεγονός της Αναστάσεως και αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά έθιμα του Πάσχα στην Κέρκυρα.
Προχωρώντας στα καντούνια, συναντάμε και την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, του πολιούχου του νησιού, όπου φυλάσσεται και το σκήνωμα του Αγίου. Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία της Κέρκυρας και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1589.
Πρόκειται για μια απλή στενόμακρη εκκλησία εξωτερικά, ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής, με εντυπωσιακό μαρμάρινο πλαίσιο στη θύρα. Το καμπαναριό του Αγίου Σπυρίδωνα, που ξεχωρίζει στα στενά καντούνια, είναι πυργοειδές και κατασκευάστηκε το 1620.
Το εντυπωσιακό πανύψηλο μαρμάρινο τέμπλο του 1864 είναι από Παριανό μάρμαρο, ενώ οι 17 εντυπωσιακές ζωγραφικές της ουρανίας (οροφή) είναι έργο του Κερκυραίου καλλιτέχνη Σπύρου Προσαλέντη ή κατ΄ άλλους του Ασπιώτη και έγιναν το 1852. Τα χρυσοποίκιλτα αυτά φατνώματα αναπαριστούν σκηνές από το βίο του Αγίου και από τα Ευαγγέλια. Η ασημένια λάρνακα όπου φυλάσσεται το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα φτιάχτηκε το 1867 στη Βιέννη το 1867 και σήμερα είναι τοποθετημένη μέσα στην κρύπτη.
Δυο ακόμα εκκλησίες της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας που πρέπει να επισκεφθείτε κατά την περιήγησή σας στα καντούνια του Καμπιέλο, της πιο παλιάς συνοικίας, είναι η Παναγία Αντιβουνιώτισσα, κτήριο του 15ου αιώνα, με το λίθινο τέμπλο και το επιβλητικό κωδωνοστάσιο, που λειτουργεί ως Εκκλησιαστικό Μουσείο, με μια πλούσια συλλογή εικόνων και άλλων θρησκευτικών κειμηλίων, αλλά και η Μητρόπολη της Κέρκυρας.
Θεωρείται μια από τις πιο όμορφες εκκλησίες της Παλιάς Πόλης, διαθέτει μια εντυπωσιακή μαρμάρινη σκάλα μπροστά στην είσοδο, ενώ το πορφυρό χρώμα της πρόσοψής της δημιουργεί μια μοναδική αίσθηση σε όποιον την αντικρίζει. Είναι χτισμένη σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής με στυλ της Αναγέννησης, χρονολογείται του 1577 και είναι αφιερωμένη στην Παναγία Σπηλιώτισσα.
Έργα του Μιχαήλ Δαμασκηνού (Παναγία, Άγιος Γεώργιος), ο Μυστικός Δείπνος του Παραμυθιώτη και ο Άγιος Γοβδελάας του Εμμανουήλ Τζάνε κοσμούν το μεγαλοπρεπές εσωτερικό του ναού, με σημαντικότερη την αμφίπλευρη εικόνα της Παναγίας Δημοσιάνας που είναι και η παλαιότερη (15ος αι).
Γυρνώντας προς την αντίθετη μεριά της πόλης, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Σερβικό Μουσείο της Κέρκυρας, που εξιστορεί μια σχετικά άγνωστη πτυχή της κερκυραϊκής, ελληνικής αλλά και παγκόσμιας ιστορίας: Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, 1915 – 1916, αμέσως μετά την συντριπτική κατάρρευση του σερβικού μετώπου από τον παντοδύναμο αυστρογερμανικό στρατό οι περίπου 150.000 Σέρβοι στρατιώτες και η κυβέρνησή τους, βρήκαν καταφύγιο στην Κέρκυρα.
Η ιστορία των ανθρώπων αυτών, μαζί με τη φρίκη του πολέμου, στεγάζονται σήμερα στο Σερβικό Μουσείο. Φωτογραφίες της εποχής, σερβικές σημαίες, στρατιωτικές στολές διαφόρων βαθμίδων, όπλα και εξοπλισμοί, εκκλησιαστικά άμφια και αντικείμενα των Σέρβων ιερέων που συνόδευαν το στράτευμα, ιατρικά εργαλεία Σέρβων ιατρών από το νησί Βίδο, παράσημα και μετάλλια μπορούν οι επισκέπτες να δουν στο Σερβικό Μουσείο, σε μια προσπάθεια αναπαράστασης της σκληρής εκείνης εποχής.
Η ενετική και μεσαιωνική αρχιτεκτονική της Παλιάς Πόλης δεν εξαντλείται με την περιγραφή μερικών μόνο κτηρίων που τη στολίζουν. Θα δείτε ακόμα πανέμορφες μικρές πλατείες, όπως την πλατεία της Κρεμαστής με το περίτεχνο πέτρινο πηγάδι, εστιατόρια που θα σας προσφέρουν τις παραδοσιακές νοστιμιές της Κερκυραϊκής Κουζίνας, ενώ μπορείτε ακόμα να απολαύσετε ένα υπέροχο χειροποίητο παγωτό, το επίσης παραδοσιακό κουμ κουάτ, αλλά και τσιτσιμπύρα, που φτιάχνεται ακόμα και σήμερα με τον παραδοσιακό τρόπο.
Facebook
Twitter
Instagram
RSS